Artikel 1: 'Vlaams onderwijs levert te weinig meertalige professionals af'

Beste vrienden van de taal,

In dit blogbericht wil ik graag dieper ingaan op het artikel uit Knack (20/03/2024), dat me als liefhebber van taal nauw aan het hart ligt. Vlaanderen stond altijd bekend om zijn sterke inzet op meertaligheid bij onze leerlingen. We waren trots, bijna vanzelfsprekend, op onze talenkennis. Maar die tijden lijken voorbij. De dalende resultaten op PISA en PIRLS laten zien dat we niet langer 'de besten van de klas' zijn. De hoogste tijd om talenonderwijs opnieuw serieus te nemen.

Steeds minder jongeren kiezen voor een talenstudie. Ook in het secundair onderwijs is taal vaak een negatieve keuze. 'Hou je kansen open en ga voor wiskunde', zo klinkt het vaak. Richtingen met wiskunde en wetenschappen krijgen maatschappelijk meer prestige. Moderne talen? Die komen pas in beeld als andere keuzes wegvallen. ‘Iedereen spreekt toch wel een mondje Engels of Frans, nietwaar?'

Ik vind dit heel erg kort door de bocht. Taal is zoveel meer dan ‘een mondje Engels’ of ‘een correcte mail kunnen schrijven'. Het is geen puur middel. Taal is schoonheid, complexiteit én de poort naar kansen die talenkennis opent. Het ontwikkelt compententies die je in elke sector en in elk vak van pas komen.

Laat me dit concreet maken. Veel mensen denken: ‘Met exacte vakken verdien je beter je boterham, dus kies je maar beter voor een carrière als ingenieur of informaticus.' Niet altijd waar. Sterke talenkennis opent nog altijd verrassend veel deuren. Zonder talenkennis doorgroeien naar internationale topposities? Bijna onmogelijk.

En het gaat verder dan de professionele carrière alleen. In een geglobaliseerde wereld hebben we goed geïnformeerde wereldburgers nodig. Mensen die vol vertrouwen een complexe wereld instappen. Kritisch omgaan met een overvloed aan informatie. Het is net daar dat taal een sleutelrol speelt. Het interpreteren van een boodschap, het ontwikkelen van een kritische blik, leren argumenteren… het zijn vaardigheden die leerlingen wapenen tegen een wereld die steeds sneller en complexer wordt. Competenties die hen in elk ander onderwijsvak ten goede zullen komen, trouwens.

Daarom blijft een krachtig taalbeleid cruciaal. Taal is net zo nodig als wiskunde om je volledig te ontplooien.

Gelukkig zijn er positieve signalen. De onderwijshervorming zet in op de richting moderne talen: ambitieuze eindtermen voor literatuur, aandacht voor taaltechnologie en ruimte voor een vierde taal. Deze richting mikt op talig sterke jongeren, die bewust kiezen voor een talenstudie. Het is mijn stille hoop dat zij straks de ambassadeurs van taal worden en het prestige van taalopleidingen terugbrengen .

Een andere positieve evolutie is de oprichting van het 'Vlaams Talenplatform' in 2019. Zij zetten zich in om Nederlands sterker op de onderwijskaart te zetten. Hun recente campagne ‘Duik in Taal’ stimuleert leerlingen om in of na het secundair onderwijs voor een talenrichting te kiezen. Initiatieven als ‘Taaltrekkers’ delen tips en inzichten over effectieve taaldidactiek.

Ook dat is natuurlijk essentieel: blijvend investeren in ondersteuning en professionalisering van taalleerkrachten.

Het mag na mijn betoog duidelijk zijn: taal is zoveel meer dan vlot spreken. Debatteren scherpt je kritisch denken. Literatuur prikkelt je fantasie, laat je andere (denk)werelden ontdekken en versterkt je empathisch vermogen. Andere talen leren brengt je in contact met andere culturen en vergroot je intercultureel bewustzijn.

Als toekomstig leerkracht Nederlands heb ik dan ook één ambitie: mij ten volle bewust zijn van de schoonheid én het belang van taal en deze passie overbrengen op mijn leerlingen.

Want taal verdient onze aandacht, meer dan ooit. En wie weet inspireer ik binnenkort een nieuwe generatie taalambassadeurs die dit besef meedragen.

Met ambitieuze groet,

Griet

Link naar het artikel: 'Vlaams onderwijs levert te weinig meertalige professionals af'